سرند یکی از تجهیزات اساسی در فرآیند جداسازی مواد در صنایع مختلف از جمله معادن، کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی، صنایع ساختمانی و صنایع شیمیایی است. این دستگاه به منظور جداسازی ذرات با اندازه‌های مختلف از یکدیگر به کار می‌رود و نقشی حیاتی در بهبود کیفیت مواد تولیدی و افزایش راندمان کارخانه‌ها دارد. مانند هر دستگاه دیگری، سرندها نیز در اثر استفاده طولانی مدت و شرایط کاری سخت دچار خرابی و فرسایش می‌شوند. بنابراین، تعمیر و نگهداری منظم این دستگاه‌ها امری ضروری است تا از کاهش کارایی و عملکرد نامطلوب جلوگیری شود. در این مقاله به بررسی تعمیرات و نگهداری سرند پرداخته و نکات مهم در این زمینه را توضیح خواهیم داد.
آشنایی با ساختار و عملکرد سرند
سرندها دستگاه‌هایی هستند که با استفاده از لرزش مکانیکی یا نیروی گریز از مرکز، مواد را بر اساس اندازه ذرات جداسازی می‌کنند. سرندها از چندین طبقه با مش‌بندی‌های متفاوت تشکیل شده‌اند که هر طبقه برای جداسازی ذرات با اندازه‌های مشخص به کار می‌رود. اصلی‌ترین اجزای سرند عبارت‌اند از:
- قاب و شاسی: سرندها دارای یک قاب فلزی قوی هستند که سایر اجزا روی آن نصب شده‌اند. این قاب باید توانایی تحمل لرزش و وزن مواد ورودی را داشته باشد.
- توری‌ها یا صفحات مشبک: این صفحات وظیفه جداسازی مواد بر اساس اندازه ذرات را بر عهده دارند. توری‌ها ممکن است از جنس فولاد، پلی‌اورتان یا مواد مقاوم به سایش ساخته شوند.
- موتور لرزشی: موتور سرند نیروی لازم برای ایجاد لرزش در دستگاه را تأمین می‌کند. لرزش ایجاد شده باعث حرکت مواد بر روی صفحات مشبک شده و ذرات با اندازه‌های مختلف از سوراخ‌های توری عبور می‌کنند.
- یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها: این قطعات مکانیکی وظیفه تسهیل حرکت و لرزش دستگاه را بر عهده دارند و باید به‌طور منظم روغن‌کاری و بررسی شوند.
- محفظه تغذیه و خروجی: مواد ورودی از محفظه تغذیه وارد سرند شده و پس از جداسازی، از طریق خروجی‌های مجزا تخلیه می‌شوند.
مشکلات رایج در سرندها
سرندها به دلیل استفاده مداوم و تماس با مواد سخت و خورنده، ممکن است دچار مشکلات مختلفی شوند. برخی از رایج‌ترین مشکلاتی که در سرندها مشاهده می‌شود عبارت‌اند از:
- پارگی یا فرسایش توری‌ها: توری‌های سرند به دلیل تماس مستقیم با مواد سخت، ممکن است دچار پارگی یا فرسایش شوند. این موضوع باعث کاهش دقت جداسازی و افزایش خرابی‌های دستگاه می‌شود.
- خرابی یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها: یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌های سرند به دلیل لرزش مداوم و بار سنگین ممکن است دچار خرابی یا سایش شوند. خرابی این قطعات منجر به کاهش راندمان دستگاه و ایجاد صدای نامطلوب می‌شود.
- خرابی موتور لرزشی: موتور سرند که وظیفه تأمین نیروی محرکه لرزش را دارد، ممکن است به دلیل فشار زیاد یا مشکلات فنی دچار خرابی شود. این موضوع می‌تواند باعث توقف کامل دستگاه و کاهش تولید شود.
- انسداد محفظه تغذیه و خروجی: اگر مواد ورودی به‌درستی وارد دستگاه نشوند یا خروجی مواد به‌خوبی تخلیه نشود، ممکن است انسداد رخ دهد که منجر به توقف دستگاه و کاهش راندمان آن می‌شود.
- شل شدن اتصالات: اتصالات مکانیکی در سرندها به دلیل لرزش مداوم ممکن است به‌مرور زمان شل شوند. شل شدن اتصالات می‌تواند منجر به ایجاد لرزش‌های غیرعادی و خرابی دستگاه شود.
مراحل تعمیر سرند
تعمیرات سرند باید به‌طور دوره‌ای و منظم انجام شود تا دستگاه عملکرد بهینه خود را حفظ کند. در ادامه به بررسی مراحل اصلی تعمیرات سرند پرداخته‌ایم:
- بازرسی دوره‌ای و شناسایی مشکلات: اولین مرحله در تعمیرات سرند، انجام بازرسی‌های دوره‌ای است. در این مرحله باید تمامی اجزای دستگاه شامل توری‌ها، یاتاقان‌ها، موتور، و قاب بررسی شوند تا هرگونه فرسایش یا خرابی شناسایی شود.
- تعویض یا تعمیر توری‌ها: توری‌های سرند که دچار پارگی یا فرسایش شده‌اند باید به‌موقع تعویض شوند تا کیفیت جداسازی حفظ شود. استفاده از توری‌های باکیفیت و مقاوم به سایش می‌تواند طول عمر دستگاه را افزایش دهد.
- تعویض یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها: یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌های سرند به دلیل تحمل بار زیاد و لرزش مداوم، نیاز به تعویض دوره‌ای دارند. این قطعات باید با دقت تعویض شوند تا حرکت روان دستگاه حفظ شود.
- تعمیر یا تعویض موتور: اگر موتور سرند دچار خرابی شده باشد، باید به‌موقع تعمیر یا تعویض شود. بررسی اتصالات الکتریکی و تعویض فیلترهای موتور نیز از دیگر اقداماتی است که در این مرحله انجام می‌شود.
- تمیزکاری و رفع انسداد محفظه تغذیه و خروجی: انسداد محفظه تغذیه و خروجی یکی از مشکلات رایج در سرندها است. این محفظه‌ها باید به‌طور منظم تمیز شوند تا از انسداد جلوگیری شود و مواد به‌راحتی وارد و خارج شوند.
- بررسی و محکم کردن اتصالات: اتصالات مکانیکی در سرند باید به‌طور منظم بررسی و محکم شوند. شل شدن اتصالات می‌تواند باعث لرزش‌های غیرعادی و خرابی دستگاه شود.
نکات مهم در نگهداری سرند
نگهداری پیشگیرانه یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی و افزایش عمر مفید سرندها است. این نگهداری شامل اقداماتی است که به‌طور دوره‌ای انجام می‌شود تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود. برخی از مهم‌ترین نکات در نگهداری سرند عبارت‌اند از:
- روغن‌کاری منظم بلبرینگ‌ها و یاتاقان‌ها: بلبرینگ‌ها و یاتاقان‌ها باید به‌طور منظم روغن‌کاری شوند تا از اصطکاک و خرابی زودرس جلوگیری شود. استفاده از روغن‌های باکیفیت و مناسب برای شرایط کاری دستگاه ضروری است.
- تعویض به‌موقع توری‌ها: توری‌های سرند باید به‌موقع تعویض شوند تا کیفیت جداسازی حفظ شود. فرسایش یا پارگی توری‌ها می‌تواند باعث کاهش راندمان دستگاه و افزایش خرابی‌های مکرر شود.
- تمیزکاری و رفع انسداد محفظه تغذیه و خروجی: تمیزکاری دوره‌ای محفظه تغذیه و خروجی می‌تواند از انسداد جلوگیری کرده و روند جداسازی را بهبود بخشد. همچنین استفاده از مواد ورودی با اندازه مناسب می‌تواند از انسداد جلوگیری کند.
- بازرسی دوره‌ای و شناسایی مشکلات: بازرسی‌های دوره‌ای باید به‌طور منظم انجام شوند تا هرگونه مشکل یا خرابی در مراحل اولیه شناسایی شود. این کار می‌تواند از بروز خرابی‌های جدی و توقف ناگهانی دستگاه جلوگیری کند.
- تنظیمات منظم دستگاه: تنظیمات صحیح دستگاه سرند از جمله تنظیمات موتور، توری‌ها و لرزش دستگاه می‌تواند کارایی دستگاه را افزایش داده و از خرابی‌های مکرر جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
سرندها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دستگاه‌های جداسازی مواد در صنایع مختلف، نیازمند تعمیرات و نگهداری دوره‌ای هستند تا بتوانند عملکرد بهینه خود را حفظ کنند. تعمیرات منظم و به‌موقع، استفاده از قطعات باکیفیت، و انجام نگهداری پیشگیرانه می‌تواند عمر مفید این دستگاه‌ها را افزایش داده و از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند.
